Hỏa hoạn là một thảm họa không lường trước được, có thể xảy ra bất cứ lúc nào và gây ra những hậu quả nghiêm trọng về người và tài sản. Bỏng do hỏa hoạn là một trong những tổn thương thường gặp trong trường hợp này, có thể ảnh hưởng đến sức khỏe và tính mạng của người bị nạn nếu không được sơ cứu kịp thời và đúng cách.
Hướng dẫn chi tiết sơ cứu khi bị bỏng do hỏa hoạn tại nhà
Bước 1: Cứu người ra khỏi đám cháy:
- Quan sát và đánh giá tình hình: Xác định vị trí đám cháy, mức độ nguy hiểm và lối thoát hiểm an toàn.
- Cảnh báo cho người khác: Nếu có người khác trong nhà, hãy cảnh báo họ về đám cháy và hướng dẫn họ di chuyển đến nơi an toàn.
- Ngắt nguồn điện và gas: Nếu có thể, hãy ngắt nguồn điện và gas trong nhà để hạn chế nguy cơ cháy nổ.
- Sử dụng bình chữa cháy: Nếu có bình chữa cháy phù hợp, hãy sử dụng để dập lửa. Tuyệt đối không cố gắng dập lửa nếu không có trang bị và kỹ năng phù hợp.
- Di chuyển người bị nạn ra khỏi đám cháy: Nếu người bị nạn còn tỉnh táo, hãy hướng dẫn họ đi ra ngoài theo lối thoát hiểm an toàn.
- Nếu người bị nạn bất tỉnh, hãy cẩn thận bế hoặc kéo họ ra khỏi khu vực hỏa hoạn.
- Sử dụng các vật dụng hỗ trợ như chăn, màn, đệm để kéo hoặc đẩy người bị nạn ra ngoài.
- Tránh di chuyển người bị nạn qua khu vực có lửa hoặc khói dày đặc.
- Đảm bảo an toàn cho bản thân: Luôn chú ý đến sự an toàn của bản thân khi thực hiện công tác cứu hộ. Tránh tiếp xúc trực tiếp với lửa, khói và nhiệt độ cao.
Bước 2: Làm mát vết bỏng:
- Làm mát vết bỏng bằng nước mát: Ngay sau khi di chuyển người bị nạn ra khỏi đám cháy, hãy làm mát vết bỏng bằng nước mát (khoảng 15-20°C) trong ít nhất 20 phút.
- Sử dụng vòi hoa sen để tưới trực tiếp lên vết bỏng.
- Nhúng khăn mềm vào nước mát và áp lên vết bỏng.
- Có thể sử dụng túi chườm lạnh để làm mát vết bỏng.
- Lưu ý:
- Tránh sử dụng đá lạnh, nước đá hoặc dung dịch lạnh quá mức vì có thể làm tổn thương thêm da.
- Không chà xát hoặc gãi vết bỏng.
- Không sử dụng kem đánh răng, mỡ trăn, lòng trắng trứng hoặc các nguyên liệu dân gian khác để bôi lên vết bỏng vì có thể làm tăng nguy cơ nhiễm trùng.
Bước 3: Che phủ vết bỏng:
- Che phủ vết bỏng bằng vải sạch, mềm và không xơ: Sau khi làm mát vết bỏng, hãy che phủ vết bỏng bằng vải sạch, mềm và không xơ.
- Sử dụng gạc y tế hoặc vải cotton là tốt nhất.
- Tránh sử dụng bông gòn, băng dính hoặc các vật liệu có thể dính vào vết bỏng.
- Che phủ toàn bộ vết bỏng, bao gồm cả các phồng rộp.
- Cố định vết bỏng: Nếu vết bỏng ở tay hoặc chân, hãy sử dụng băng gạc để cố định vết bỏng và hạn chế cử động.
- Buộc băng gạc nhẹ nhàng, không quá chặt.
- Nâng cao vị trí bị bỏng cao hơn tim để giảm sưng tấy.
Bước 4: Đánh giá mức độ bỏng:
- Dựa vào diện tích, độ sâu và vị trí của vết bỏng, hãy đánh giá mức độ bỏng để có biện pháp xử trí phù hợp.
- Bỏng độ 1: Da chỉ bị đỏ, sưng và đau rát nhẹ.
- Bỏng độ 2: Da bị rộp nước, có thể thấy rõ các phồng rộp.
- Bỏng độ 3: Da bị tổn thương sâu, có thể nhìn thấy lớp da chết hoặc mô.
- Bỏng độ 4: Da bị tổn thương toàn bộ, có thể nhìn thấy gân, xương hoặc cơ.
Nếu không chắc chắn về mức độ bỏng, hãy coi đó là trường hợp bỏng nặng và cần được chăm sóc y tế.
Bước 5: Gọi cấp cứu
- Trong mọi trường hợp bỏng, đặc biệt là bỏng độ 2, 3 và 4, cần phải gọi cấp cứu ngay lập tức để được bác sĩ điều trị kịp thời.
- Khi gọi cấp cứu, hãy cung cấp thông tin về:
- Tình trạng của người bị nạn (tỉnh táo hay bất tỉnh, mức độ đau đớn,…)
- Mức độ bỏng (diện tích, độ sâu, vị trí)
- Nguyên nhân gây bỏng (hỏa hoạn,…)
- Địa điểm xảy ra tai nạn
- Số điện thoại cấp cứu:
- 115: Cấp cứu y tế
- 114: Cảnh sát phòng cháy chữa cháy
Bước 6: Theo dõi và chăm sóc người bị nạn:
- Theo dõi tình trạng của người bị nạn:
- Quan sát các dấu hiệu sinh tồn như nhịp thở, mạch đập, huyết áp,…
- Theo dõi mức độ đau đớn, sưng tấy và các dấu hiệu nhiễm trùng (sốt, đỏ, chảy mủ,…).
- Giữ ấm cho người bị nạn:
- Sử dụng chăn mỏng hoặc quần áo để giữ ấm cho người bị nạn, trừ khi họ bị ra mồ hôi nhiều.
- Tránh làm người bị nạn quá nóng hoặc quá lạnh.
- Cho người bị nạn uống nhiều nước:
- Nước lọc hoặc dung dịch điện giải (ORS) là tốt nhất.
- Tránh cho người bị nạn uống rượu bia, cà phê hoặc nước ngọt có ga.
- Theo dõi các biến chứng:
- Một số biến chứng có thể xảy ra sau bỏng như nhiễm trùng, mất nước, sốc,…
- Nếu phát hiện bất kỳ dấu hiệu bất thường nào, hãy đưa người bị nạn đến cơ sở y tế ngay lập tức.
- Lưu ý:
- Không nên tự ý bôi thuốc hoặc đắp các nguyên liệu dân gian lên vết bỏng vì có thể làm tăng nguy cơ nhiễm trùng.
- Không nên chọc vỡ các phồng rộp vì có thể làm lây nhiễm vi khuẩn.
- Nên cho người bị nạn uống nhiều nước để bù nước và điện giải.
- Theo dõi tình trạng của người bị nạn và đưa đến cơ sở y tế nếu có bất kỳ dấu hiệu nào bất thường.
- Ngoài ra, để phòng ngừa hỏa hoạn tại nhà, bạn nên:
- Lắp đặt hệ thống báo cháy và chữa cháy tự động.
- Thường xuyên kiểm tra hệ thống điện và gas trong nhà.
- Trang bị bình chữa cháy tại các vị trí dễ tiếp cận.
- Nâng cao ý thức phòng cháy chữa cháy cho các thành viên trong gia đình.
- Thường xuyên dọn dẹp nhà cửa, loại bỏ các vật liệu dễ cháy.
- Hướng dẫn trẻ em cách sử dụng điện và gas an toàn.
- Có kế hoạch thoát hiểm an toàn trong trường hợp xảy ra hỏa hoạn.
- Hãy luôn cẩn thận và đề phòng để bảo vệ bản thân và gia đình khỏi những nguy cơ hỏa hoạn.
